Pagina d'escritura

Al cors d'occitan del dimecres, lo professor a demandat d'escriure un sovenir d'enfancia :

- Sovenir del Cristòl :

Quand èrem pichots, amb mon fraire, mos parents, qu'aimavan plan la campanha, nos menavan sovent los dimenges d'ivèrn, prep dau Pioch de San Lop. Alara, crompavan totjorn de bonas costoletas a la bocaria de San Martin de Londres, per les faire grasilhar et les rosigar dins la campanha de Nostre Dame de Londres, Ravin dels Arcs o de Cazevieille !

Mas, ço qu'aimaivi lo mai, pendent que mos parents acampavan de farigola per la tisana de tantossada, era d'amassar una colleccion de cartochas, rojas, blavas, castanhas, negras, totas mai polidas las unas que las autras, e que venian de soldats, de capitans, de coronèls o de generals, per jogar. E, de dimenge en dimenge, aquelas cartochas se fasian un armada mai e mai granda ! "

La Monica a participat a un concors d'escritura organisat per l'associacion "Lo Volo Biòu" de Sant Ambrès". A emportat lo primièr pres. Oscò la Monica !

Lo mas

Aquò se passa al sègle passat. Gaitatz la debuta del filme, lo primièr imatge. Un vilatge, un camin, un pauc mai luènh, al mitan dels camps, una clausura tancada per un portal en fèrre fargat. Darrièr, una bastissa a la teulada enclinada, un ostal amb una portalièra. Deu èstre lo dels pagés. Al entorn, d'arbres : arbocièras, pins e platanas. Un òme dobrís lo portal, es lo palafrenièr que dormís dins l'estable. Es el que velha al mantenement de los chavals, del cabriolet, de la calècha. Aquí, aquò sent la palha, lo fen. Del mas sortís un cabriolet tirat per un polit chaval. Es lo mèstre que ten las retnas, assetat près de Martin, son òme de fisança que l'ajuda per bailejar las besonhas. Es el qu' a la responsabilitat dels emplegats e dels servicials de la bòria. Lo cabriolet s'alunha a la lèsta. Sèm al mes de jun, los pastres amb lo tropèl e los farós se'n son anats a pè a l'estivada a la montanha. La jaça es vuèja, cal la netejar abans que las bèstias tornen. Dins los prats, las èrbas son nautas. Fa bèl temps, mas dusca a la fin de las segasons, s'agacha pas dins lo cèl la mendre nívol. Avèm paur de la pluèja e mai que mai de la granissada que fariá perir las recòltas de fen, de palha e de blat. Los òmes fenejan amb la dalha, lo dalh a la cencha per afilar la lama de sos espleches de trabalh , mentre que las femnas e los enfants fan virar l'èrba amb de forcas d'avelanièr a doas brancas. Cal amassar tot aquò en andanas reguladas per lo faire secar abans de lo dintrar dins la granja del mas. Autre imatge, los blats son madurs, es la sason de las segasons. Vesèm d'òmes, la camisa desbotonada, las cauças en tela leugièra, afasendas a segar lo blat. Las garbas cargadas sus de carris tirats per los buòus, son portadas sus l'aire, ont òmes e femnas dins la polsa de las espigas e de la palha e la calimàs, gaubejan lo flagèl. Aprèp, vendrà la fèsta de las garbas al mas. Seguiràn, de la fin agost a mitan setembre, las vendémias. Las femnas talhan lo rasim. Mai d'un còp la bailessa es davan e los òmes vuèjan los ferrats dins los banastons puèi dins la pastièra. Lo rasim transportat a la cava del mas e trolhat per los òmes o a la premsa. Puèi, las lauradas e las semenalhas tornaràn e aital una annada serà passada.

Un còp èra, la vida al mas se debanava aital al ritme de las sasons.